Με μαντινάδες σας μιλώ, Απο τον Γιωργη Σηφακη,
Το να ψηλαφείς κάποτε την ιστορία ενός τόπου, μπορεί να κρύβει μια μικρή μαγεία. Το να ψηλαφείς όμως την ιστορία του δικού σου τόπου…ιδιαίτερα όταν εκείνος είναι η μικρή μεγάλη Ελλάδα μας, αυτό από μόνο του αποτελεί μια ιερή πράξη που αποπνέει συγχρόνως… μια αβάσταχτη γοητεία!!
12/01/2013 της Μαριάννας Κουγιτάκη-Τζαγκαράκη
Όταν πριν λίγο καιρό, έτυχε να επισκεφθώ τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, αλλά και το απίστευτης ομορφιάς και οργάνωσης Μουσείο μας, δεν περίμενα ότι θα κυοφορούσα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα συναισθήματα και συγκινήσεις που θα με έκαναν να θαυμάσω, να δακρύσω, αλλά και να θυμώσω εναλλακτικά, ανάλογα με το τι παρατηρούσα ή άκουγα από τον άψογα ενημερωμένο, αρχαιολόγο του Μουσείου, που πρόθυμα ενημέρωνε την όποια μικρή ομάδα μαθητών ή άλλων επισκεπτών, αναλάμβανε να διαφωτίσει με απλά αλλά κατατοπιστικότατα λόγια…απόλυτα αρχαιοελληνικής κοπής.
Δεν ξέρω πόσοι από εμάς έχουν κατορθώσει να επισκεφθούν το εξαιρετικό αυτό δημιούργημα, αφού μετράει μόνο λίγα χρόνια λειτουργίας. Προσωπικά, θα ενισχύσω την όποια πρόθεση κάποιου, προκειμένου να πραγματοποιήσει αυτή την επίσκεψη. Πραγματικά δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει από άλλα Ευρωπαϊκά Μουσεία Πολιτισμού και Τέχνης.
Ο επισκέπτης μπορεί να ακούσει κάποια πράγματα ήδη γνωστά…αλλά και να ανασύρει από τη μνήμη του άλλα που έχει λησμονήσει. Μπορεί και να ενημερωθεί για κομμάτια ιστορίας ή μυθολογίας που δε γνώριζε πριν. Το σίγουρο όμως είναι, ότι θα τα βρει όλα τόσο ενδιαφέροντα και τόσο «μαγικά»… αφού θα χαθεί κάπου ανάμεσα στους καπνούς της ιστορίας, ετούτου του από μόνου του «ονειρικού» τόπου.
Αφού ολοκληρωθεί η σωματικά κουραστική αλλά ψυχικά απίστευτα αναζωογόνος περιπλάνηση ανά τους ορόφους, ο επισκέπτης μπορεί να πάρει μια ανάσα στο Καφέ του Μουσείου, στον τελευταίο όροφο όπου μπορεί να θαυμάσει μέσα ή έξω από την τζαμαρία, τι άλλο, τα υπερήφανα «Κυκλώπεια τείχη», όπως τα είχαν ονομάσει οι Αθηναίοι τότε, που επάνω της ορθώνονται υπερήφανα αιώνες τώρα, τα οικοδομήματα που της έχουν κάνει εθνικά υπερήφανους σε όλη τον πλανήτη: «Παρθενώνας, Προπύλαια, Ερέχθειο, Ναός της Αθηνάς Νίκης, (της προστάτιδας της πόλης έπειτα από τη γνωστή νίκη της στην αναμέτρησή της με τον Ποσειδώνα. Αν νικούσε ο Ποσειδώνας η πόλη θα είχε πάρει το όνομα Ποσειδωνεία) κ.ά».
Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς και που να πρωτοαπλώσει τη σκέψη και το δέος που αισθάνεται, μπροστά στο μεγαλείο του Ελληνικού Κλασσικού πολιτισμού… του υπέρτατου Κάλλους και της Αρμονίας, που αποπνέει όλος ο βράχος… Την ιστορία, την αρχιτεκτονική, την ανάγλυφη διακόσμηση στις ζωοφόρους και τις θύρες, τους κίονες τους τόσο ιδιαίτερα λαξευμένους και τοποθετημένους, τα αγάλματα, τις περίφημες Καρυάτιδες, τα κοσμήματα ή τα χρώματα που ζωντάνευαν τους κούρους και τις παραστάσεις;
Όμως και τι θυμό, τι πίκρα και τι απογοήτευση μπορεί να αισθανθεί όταν συνειδητοποιήσει το μέγεθος της καταστροφής που ολοκληρώθηκε αιώνες τώρα επάνω στον ιερό ετούτο βράχο…
Εκτός από τις διάφορες κατά καιρούς καταστροφές φυσικές ή όχι, μια από τις μεγαλύτερες, τελέσθηκε το 1687, όταν ο Βενετσιάνος Μοροζίνι, πολιορκούσε την Ακρόπολη. Μια οβίδα έπεσε στον Παρθενώνα ανατινάζοντας την υπάρχουσα αποθήκη πυρομαχικών, γκρεμίζοντας ένα μεγάλο μέρος του ναού που μέχρι τότε ήταν σχεδόν ανέπαφος. Όμως, η περισσότερο επαίσχυντη καταστροφή, διαδραματίστηκε αργότερα, από ένα και μόνο «εκπολιτισμένο» άτομο, το οποίο κούρσεψε και λεηλάτησε με το χειρότερο τρόπο, κίονες, μετώπες, αγάλματα και αντικείμενα.
Πέρασε πολλά, ανά τους αιώνες ο βράχος αυτός, αλλά την καταστροφή του κ. Έλγιν άλλος «κατακτητής» δεν την ολοκλήρωσε τόσο συστηματικά και επαίσχυντα.
Εκεί, θύμωσα πολύ και αν δεν ντρεπόμουν, θα άφηνα να φανεί η συγκίνηση που βγήκε από το θυμό αυτό. Ο κύριος αυτός πούλησε στο Βρετανικό μουσείο τα καλύτερα κομμάτια που λεηλάτησε επάνω από τα κτίσματα του ιερού αυτού βράχου. Αφαίρεσε, φυσικά εκτός των άλλων, ένα Κίονα-Καρυάτιδα όπως όλοι γνωρίζουμε, που μέχρι σήμερα δεν έχει επιστραφεί ούτε εκείνος αλλά ούτε και τα υπόλοιπα από τα ιερά αυτά κλοπιμαία στον τόπο μας. Είναι τόσο άδικο να έχουν διασωθεί τα μνημεία αυτά επί 20 αιώνες, έπειτα από εισβολείς, φωτιές, σεισμούς πολέμους και κατακτητές, και να μην καταφέρουν να διασωθούν από την ιεροσυλία του κ. Έλγιν. Επί δέκα συναπτά έτη, χωρίς αιδώ έκοβε από τις μετώπες, ό,τι του κέντριζε το ενδιαφέρον και του άρεσε αισθητικά. Άφηνε το μεγαλύτερο κομμάτι του μάρμαρου για να μη μεταφέρει περιττό βάρος και έπαιρνε μόνο την πρόσοψη της μετώπης, με τις ανάγλυφες παραστάσεις. Για χρόνια ολόκληρα τεμάχιζε ο «κύριος» αυτός, αναρίθμητα έργα τέχνης και έπειτα από περιπέτειες (βύθισμα πλοίου που τα μετέφερε), τελικά τα πούλησε για 35.000 λίρες στο Βρετανικό μουσείο.
Τώρα στο μουσείο μας, τη θέση των μαρμάρων αυτών έχουν πάρει πιστά αντίγραφα που ευαρεστηθήκαν να αποστείλουν οι Βρετανοί από λευκό γύψο. Τα γνήσια που έχουν απομείνει, είναι κιτρινωπού χρώματος και ευχή όλων, όπως τόνισε ο καταρτισμένος αρχαιολόγος, είναι σε σύντομο διάστημα να κιτρινίσουν όλες οι μετώπες με την επιστροφή τους στο σπίτι τους…
Ένα άλλο έργο που με συγκίνησε ήταν εκείνο της προσπάθειας για αναστήλωση της όποιας ομάδας αρχαιολόγων εργάζονται κατά καιρούς εκεί επάνω στον ιερό βράχο, προκειμένου να διασώσουν…να διορθώσουν, να συμπληρώσουν κενά ή να δημιουργήσουν όσο μπορούν πιο πιστά την απεικόνιση των μνημείων που πληγώθηκαν ή διαμελίστηκαν ανά τους αιώνες. Ένα γιγάντιο έργο συνδυασμού επιστημοσύνης αλλά και ψυχής…
Κατάλαβα ότι μόνο με το περίσσευμα αυτής της ψυχής, μπορεί κάποιος να δουλέψει, με τόσο μεράκι και υπομονή χρόνια τώρα.
…Εκεί λοιπόν, κάτω από τους πρόποδες της ιστορίας, ανάμεσα από τις γουλιές του ζεστού καφέ και της αντανάκλασης του Παρθενώνα μέσα από τα φθινοπωρινά τζάμια του κρύου αυτού πρωινού, εκμεταλλευόμενη τη σύντομη απουσία καλής μου φίλης…έμεινα για λίγο μόνη και σιωπηλή …να παρατηρώ τους γιγάντιους αυτούς υπερήφανους αλλά και τόσο αποκαμωμένους γιγάντιους κίονες, που αιώνες τώρα, έγιναν οι στυλοβάτες αυτής της ιστορίας του ταλαίπωρου ετούτου τόπου…και δεν μπορούσα να μην αφουγκραστώ τη μαγεία και την ένταση της όλης ενέργειας που έκρυβαν αυτά τα χώματα.
Δέος, θαυμασμός, κατάνυξη, συγκίνηση, θλίψη αλλά και απίστευτα πολλά Γιατί!!! Γιατί αφήσαμε αυτή τη χώρα που τόσα πρόσφερε, δημιούργησε και μεταλαμπάδευσε σε όλους τους υπόλοιπους πολιτισμούς… εμείς οι νεότερες γενιές, να φθάσει σε μια τόσο άβολη και θλιβερή για το λαό και την ιστορία της κατάσταση… Γιατί;;
Πως γίνεται μια χώρα που γέννησε τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη… τον Περικλή και τον Σωκράτη… τους αναρίθμητους σοφούς και δημιουργούς του πνεύματος και της Τέχνης… να παραδοθεί χρόνια τώρα στην πλήρη ένδυα του Φωτός που τη δημιούργησε… Πως;
Δεν έχω πλήρη την απάντηση… θα την αφήσω στον καθένα από εμάς να την ανιχνεύσει βαθειά μέσα του…
Εγώ έχω μόνο να καταθέσω… ότι όταν εμείς οι Έλληνες θέλουμε… απλά μπορούμε!! Μια μικρή απόδειξη, αισθάνθηκα ότι είναι η δημιουργία του Μουσείου αυτού, που έχει γίνει σύμφωνα με την απεικόνιση του λόφου και του κτίσματος του Παρθενώνα απέναντι (π.χ. ανηφορικό δάπεδο… ίδιο μέγεθος αλλά και ίδια λοξωτή κατεύθυνση του κτίσματος, αριθμητικά ίδιοι κίονες).
Ναι, εκεί δεν ντρέπεται ο Έλληνας επισκέπτης… μπορεί να υπερηφανευτεί ότι είναι Έλληνας, για ιστορικούς και όχι μόνο λόγους.
Ολοκληρώνοντας, θα δανειστώ λόγια γνωστής συγγραφέως για τον περήφανο αυτό βράχο:
«Η Ακρόπολις των Αθηνών ξεπερνά κάθε ανθρώπινο θαύμα, αγγίζει τα όρια του θείου, της θεϊκής εντέλειας. Και ως εντέλεια, ήταν, είναι και «έσσεται ήματα πάντα, ασύγκριτη και μοναδική. Ό,τι τελειότερον έχει να επιδείξει ο Ανθρώπινος Πολιτισμός. Επάνω στον ιερό Βράχο των Αθηνών, έσμιξαν με αρμονία πρωτόφαντη και ανεπανάληπτη ο Λόγος, το Κάλλος, το Μέτρον.»
Και θα τελειώσω με τα λόγια του δικού μας Κωστή Παλαμά:
«….Μια ιστορία χαραγμένη στο Βράχο.
Μια ιστορία φυλαγμένη στο Βράχο.
Μια ιστορία ιστορημένη από τον ίδιο τον Βράχο…»
Μα ναι! αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από τη δικιά μας ιστορία… κι αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος… από το δικό μας το Βράχο….
12/01/2013 της Μαριάννας Κουγιτάκη-Τζαγκαράκη
Όταν πριν λίγο καιρό, έτυχε να επισκεφθώ τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, αλλά και το απίστευτης ομορφιάς και οργάνωσης Μουσείο μας, δεν περίμενα ότι θα κυοφορούσα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα συναισθήματα και συγκινήσεις που θα με έκαναν να θαυμάσω, να δακρύσω, αλλά και να θυμώσω εναλλακτικά, ανάλογα με το τι παρατηρούσα ή άκουγα από τον άψογα ενημερωμένο, αρχαιολόγο του Μουσείου, που πρόθυμα ενημέρωνε την όποια μικρή ομάδα μαθητών ή άλλων επισκεπτών, αναλάμβανε να διαφωτίσει με απλά αλλά κατατοπιστικότατα λόγια…απόλυτα αρχαιοελληνικής κοπής.
Δεν ξέρω πόσοι από εμάς έχουν κατορθώσει να επισκεφθούν το εξαιρετικό αυτό δημιούργημα, αφού μετράει μόνο λίγα χρόνια λειτουργίας. Προσωπικά, θα ενισχύσω την όποια πρόθεση κάποιου, προκειμένου να πραγματοποιήσει αυτή την επίσκεψη. Πραγματικά δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει από άλλα Ευρωπαϊκά Μουσεία Πολιτισμού και Τέχνης.
Ο επισκέπτης μπορεί να ακούσει κάποια πράγματα ήδη γνωστά…αλλά και να ανασύρει από τη μνήμη του άλλα που έχει λησμονήσει. Μπορεί και να ενημερωθεί για κομμάτια ιστορίας ή μυθολογίας που δε γνώριζε πριν. Το σίγουρο όμως είναι, ότι θα τα βρει όλα τόσο ενδιαφέροντα και τόσο «μαγικά»… αφού θα χαθεί κάπου ανάμεσα στους καπνούς της ιστορίας, ετούτου του από μόνου του «ονειρικού» τόπου.
Αφού ολοκληρωθεί η σωματικά κουραστική αλλά ψυχικά απίστευτα αναζωογόνος περιπλάνηση ανά τους ορόφους, ο επισκέπτης μπορεί να πάρει μια ανάσα στο Καφέ του Μουσείου, στον τελευταίο όροφο όπου μπορεί να θαυμάσει μέσα ή έξω από την τζαμαρία, τι άλλο, τα υπερήφανα «Κυκλώπεια τείχη», όπως τα είχαν ονομάσει οι Αθηναίοι τότε, που επάνω της ορθώνονται υπερήφανα αιώνες τώρα, τα οικοδομήματα που της έχουν κάνει εθνικά υπερήφανους σε όλη τον πλανήτη: «Παρθενώνας, Προπύλαια, Ερέχθειο, Ναός της Αθηνάς Νίκης, (της προστάτιδας της πόλης έπειτα από τη γνωστή νίκη της στην αναμέτρησή της με τον Ποσειδώνα. Αν νικούσε ο Ποσειδώνας η πόλη θα είχε πάρει το όνομα Ποσειδωνεία) κ.ά».
Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς και που να πρωτοαπλώσει τη σκέψη και το δέος που αισθάνεται, μπροστά στο μεγαλείο του Ελληνικού Κλασσικού πολιτισμού… του υπέρτατου Κάλλους και της Αρμονίας, που αποπνέει όλος ο βράχος… Την ιστορία, την αρχιτεκτονική, την ανάγλυφη διακόσμηση στις ζωοφόρους και τις θύρες, τους κίονες τους τόσο ιδιαίτερα λαξευμένους και τοποθετημένους, τα αγάλματα, τις περίφημες Καρυάτιδες, τα κοσμήματα ή τα χρώματα που ζωντάνευαν τους κούρους και τις παραστάσεις;
Όμως και τι θυμό, τι πίκρα και τι απογοήτευση μπορεί να αισθανθεί όταν συνειδητοποιήσει το μέγεθος της καταστροφής που ολοκληρώθηκε αιώνες τώρα επάνω στον ιερό ετούτο βράχο…
Εκτός από τις διάφορες κατά καιρούς καταστροφές φυσικές ή όχι, μια από τις μεγαλύτερες, τελέσθηκε το 1687, όταν ο Βενετσιάνος Μοροζίνι, πολιορκούσε την Ακρόπολη. Μια οβίδα έπεσε στον Παρθενώνα ανατινάζοντας την υπάρχουσα αποθήκη πυρομαχικών, γκρεμίζοντας ένα μεγάλο μέρος του ναού που μέχρι τότε ήταν σχεδόν ανέπαφος. Όμως, η περισσότερο επαίσχυντη καταστροφή, διαδραματίστηκε αργότερα, από ένα και μόνο «εκπολιτισμένο» άτομο, το οποίο κούρσεψε και λεηλάτησε με το χειρότερο τρόπο, κίονες, μετώπες, αγάλματα και αντικείμενα.
Πέρασε πολλά, ανά τους αιώνες ο βράχος αυτός, αλλά την καταστροφή του κ. Έλγιν άλλος «κατακτητής» δεν την ολοκλήρωσε τόσο συστηματικά και επαίσχυντα.
Εκεί, θύμωσα πολύ και αν δεν ντρεπόμουν, θα άφηνα να φανεί η συγκίνηση που βγήκε από το θυμό αυτό. Ο κύριος αυτός πούλησε στο Βρετανικό μουσείο τα καλύτερα κομμάτια που λεηλάτησε επάνω από τα κτίσματα του ιερού αυτού βράχου. Αφαίρεσε, φυσικά εκτός των άλλων, ένα Κίονα-Καρυάτιδα όπως όλοι γνωρίζουμε, που μέχρι σήμερα δεν έχει επιστραφεί ούτε εκείνος αλλά ούτε και τα υπόλοιπα από τα ιερά αυτά κλοπιμαία στον τόπο μας. Είναι τόσο άδικο να έχουν διασωθεί τα μνημεία αυτά επί 20 αιώνες, έπειτα από εισβολείς, φωτιές, σεισμούς πολέμους και κατακτητές, και να μην καταφέρουν να διασωθούν από την ιεροσυλία του κ. Έλγιν. Επί δέκα συναπτά έτη, χωρίς αιδώ έκοβε από τις μετώπες, ό,τι του κέντριζε το ενδιαφέρον και του άρεσε αισθητικά. Άφηνε το μεγαλύτερο κομμάτι του μάρμαρου για να μη μεταφέρει περιττό βάρος και έπαιρνε μόνο την πρόσοψη της μετώπης, με τις ανάγλυφες παραστάσεις. Για χρόνια ολόκληρα τεμάχιζε ο «κύριος» αυτός, αναρίθμητα έργα τέχνης και έπειτα από περιπέτειες (βύθισμα πλοίου που τα μετέφερε), τελικά τα πούλησε για 35.000 λίρες στο Βρετανικό μουσείο.
Τώρα στο μουσείο μας, τη θέση των μαρμάρων αυτών έχουν πάρει πιστά αντίγραφα που ευαρεστηθήκαν να αποστείλουν οι Βρετανοί από λευκό γύψο. Τα γνήσια που έχουν απομείνει, είναι κιτρινωπού χρώματος και ευχή όλων, όπως τόνισε ο καταρτισμένος αρχαιολόγος, είναι σε σύντομο διάστημα να κιτρινίσουν όλες οι μετώπες με την επιστροφή τους στο σπίτι τους…
Ένα άλλο έργο που με συγκίνησε ήταν εκείνο της προσπάθειας για αναστήλωση της όποιας ομάδας αρχαιολόγων εργάζονται κατά καιρούς εκεί επάνω στον ιερό βράχο, προκειμένου να διασώσουν…να διορθώσουν, να συμπληρώσουν κενά ή να δημιουργήσουν όσο μπορούν πιο πιστά την απεικόνιση των μνημείων που πληγώθηκαν ή διαμελίστηκαν ανά τους αιώνες. Ένα γιγάντιο έργο συνδυασμού επιστημοσύνης αλλά και ψυχής…
Κατάλαβα ότι μόνο με το περίσσευμα αυτής της ψυχής, μπορεί κάποιος να δουλέψει, με τόσο μεράκι και υπομονή χρόνια τώρα.
…Εκεί λοιπόν, κάτω από τους πρόποδες της ιστορίας, ανάμεσα από τις γουλιές του ζεστού καφέ και της αντανάκλασης του Παρθενώνα μέσα από τα φθινοπωρινά τζάμια του κρύου αυτού πρωινού, εκμεταλλευόμενη τη σύντομη απουσία καλής μου φίλης…έμεινα για λίγο μόνη και σιωπηλή …να παρατηρώ τους γιγάντιους αυτούς υπερήφανους αλλά και τόσο αποκαμωμένους γιγάντιους κίονες, που αιώνες τώρα, έγιναν οι στυλοβάτες αυτής της ιστορίας του ταλαίπωρου ετούτου τόπου…και δεν μπορούσα να μην αφουγκραστώ τη μαγεία και την ένταση της όλης ενέργειας που έκρυβαν αυτά τα χώματα.
Δέος, θαυμασμός, κατάνυξη, συγκίνηση, θλίψη αλλά και απίστευτα πολλά Γιατί!!! Γιατί αφήσαμε αυτή τη χώρα που τόσα πρόσφερε, δημιούργησε και μεταλαμπάδευσε σε όλους τους υπόλοιπους πολιτισμούς… εμείς οι νεότερες γενιές, να φθάσει σε μια τόσο άβολη και θλιβερή για το λαό και την ιστορία της κατάσταση… Γιατί;;
Πως γίνεται μια χώρα που γέννησε τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη… τον Περικλή και τον Σωκράτη… τους αναρίθμητους σοφούς και δημιουργούς του πνεύματος και της Τέχνης… να παραδοθεί χρόνια τώρα στην πλήρη ένδυα του Φωτός που τη δημιούργησε… Πως;
Δεν έχω πλήρη την απάντηση… θα την αφήσω στον καθένα από εμάς να την ανιχνεύσει βαθειά μέσα του…
Εγώ έχω μόνο να καταθέσω… ότι όταν εμείς οι Έλληνες θέλουμε… απλά μπορούμε!! Μια μικρή απόδειξη, αισθάνθηκα ότι είναι η δημιουργία του Μουσείου αυτού, που έχει γίνει σύμφωνα με την απεικόνιση του λόφου και του κτίσματος του Παρθενώνα απέναντι (π.χ. ανηφορικό δάπεδο… ίδιο μέγεθος αλλά και ίδια λοξωτή κατεύθυνση του κτίσματος, αριθμητικά ίδιοι κίονες).
Ναι, εκεί δεν ντρέπεται ο Έλληνας επισκέπτης… μπορεί να υπερηφανευτεί ότι είναι Έλληνας, για ιστορικούς και όχι μόνο λόγους.
Ολοκληρώνοντας, θα δανειστώ λόγια γνωστής συγγραφέως για τον περήφανο αυτό βράχο:
«Η Ακρόπολις των Αθηνών ξεπερνά κάθε ανθρώπινο θαύμα, αγγίζει τα όρια του θείου, της θεϊκής εντέλειας. Και ως εντέλεια, ήταν, είναι και «έσσεται ήματα πάντα, ασύγκριτη και μοναδική. Ό,τι τελειότερον έχει να επιδείξει ο Ανθρώπινος Πολιτισμός. Επάνω στον ιερό Βράχο των Αθηνών, έσμιξαν με αρμονία πρωτόφαντη και ανεπανάληπτη ο Λόγος, το Κάλλος, το Μέτρον.»
Και θα τελειώσω με τα λόγια του δικού μας Κωστή Παλαμά:
«….Μια ιστορία χαραγμένη στο Βράχο.
Μια ιστορία φυλαγμένη στο Βράχο.
Μια ιστορία ιστορημένη από τον ίδιο τον Βράχο…»
Μα ναι! αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από τη δικιά μας ιστορία… κι αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος… από το δικό μας το Βράχο….
Αναδημοσιευσα Από Ρεθεμνιωτικα Νεα
.png "English"){kind=small}
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου