Σάββατο 30 Απριλίου 2016

Τροφοσυλέκτης: Της νηστείας τα έθιμα,


Τροφοσυλέκτης,

Από πού ξεκίνησε η λαγάνα; Τι είναι το ισλί;.,
Πληροφορίες για ελληνικά τρόφιμα και μαγειρέματα, νέα και αρχαία

Μπουρανί,

Το έθιµο που επαναλαµβάνεται κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα στον Τύρναβο παίρνει το όνοµά του από µια σούπα και ξεκινάει πάντα από το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία στα βόρεια της πόλης. Παλαιότερα, οι κάτοικοι έφταναν εκεί σε ποµπή, της οποίας προηγούνταν οµάδες µεταµφιεσµένων (ή µη) ανδρών. Στον χώρο του Προφήτη Ηλία, σ’ ένα µεγάλο αλώνι, κάθε οµάδα άπλωνε στο έδαφος διάφορα καλούδια και µια µεγάλη φιάλη σε σχήµα φαλλού µε κρασί ή µε γαλακτόχρωµο µείγµα ούζου ή τσίπουρου µε νερό. Παράλληλα, άναβαν φωτιά πάνω στην οποία παρασκευαζόταν το «µπουρανί», µια χορτόσουπα – στην πιο απλή µορφή της – από σπανάκι και ξίδι. H ονοµασία µπουρανί είναι βορειοαλβανική και σηµαίνει ανδρεία. Μερικές φορές, πλέον, η σούπα εµπλουτίζεται µε ρύζι, κόκκινη πιπεριά σε λεπτές φέτες, λάδι, ψιλοκοµµένο κρεµµύδι, ντοµάτες, ξεφλουδισµένες και τριµµένες, µαϊντανό, σκόρδο, αλάτι και πιπέρι.

Λαγάνα,

Πρόκειται για λέξη γνωστή από την αρχαιότητα, που δήλωνε ένα είδος ψωµιού. Το «λάγανον» αναφέρεται από τον Αριστοφάνη, τον Αθήναιο και τον Οράτιο, αλλά κανείς δεν ξέρει σήµερα τι γεύση είχε τότε. Και αυτό είναι το παράδοξο µε τη λαγάνα, ότι ενώ γνωρίζουµε την προέλευση του ονόµατός της δεν γνωρίζουµε την αρχική και αυθεντική γεύση της. Κάποτε, όταν οι άνθρωποι πήγαιναν µε τα πόδια για τις γιορτές στην εξοχή, «λαγαίοντας», δηλαδή χαλαρώνοντας, το πεπλατυσµένο σχήµα της λαγάνας βοηθούσε να µεταφερθούν πιο εύκολα µεγαλύτερες ποσότητες ψωµιού.
Σπανακόπιτα µουσούντα
Πρόκειται για µια εύκολη ψευτόπιτα η οποία γίνεται συνήθως στο ταψί, αλλά και στο τηγάνι, και συνηθίζεται τις ηµέρες της νηστείας. Η λέξη «µουσούντα» σηµαίνει γρήγορο φαγητό και δεν χρειάζεται ούτε φύλλο, ούτε τυριά, µόνο 1 κιλό σπανάκι και 3½ φλιτζάνια αλεύρι, µαζί µε τα συνηθισµένα: λάδι, κάπου 10 φρέσκα κρεµµυδάκια, άνηθο, νερό, κανέλα και πιπέρι. Σοτάρεις το σπανάκι και τα κρεµµύδια και ανακατεύεις τα πάντα στα γρήγορα, νερά, αλατοπίπερα, άνηθους, και βουρ στο ταψί. (Η συνταγή από το βιβλίο της Μ. Κουλοχέρη: «Γεύσεις και παραδοσιακές νοστιµιές από τα Σπάτα»).

Ισλί,

Εχουµε και γλυκό νηστίσιµο. Το ισλί, και όχι ιτσλί, όπως λέγεται από πολλούς. Ις (µε το σίγµα παχύ) στα τουρκικά σηµαίνει δουλειά. Αρα ισλί είναι κάτι που θέλει δουλειά για να γίνει. Η πιο σηµαντική δουλειά στο συγκεκριµένο γλυκό είναι το «κέντηµα» της ζύµης. Για τη διαδικασία αυτή µάλιστα υπάρχει ειδικό τσιµπιδάκι. Πρόκειται για παραδοσιακό µικρασιάτικο γλύκισµα µε σιρόπι και προέρχεται από την Καππαδοκία. Το µοίραζαν τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, αλλά και σε περιόδους νηστείας. Πάρτε µια ιδέα από την παρασκευή του: Ετοιµάζουµε το ζυµάρι. Ρίχνουµε το αλεύρι, ανοίγουµε µια λακκούβα στη µέση, προσθέτουµε το λάδι και λίγο νερό. Ζυµώνουµε και προσθέτουµε όσο νερό χρειάζεται µέχρι να γίνει µια απαλή, µαλακιά ζύµη. Η γέµιση φτιάχνεται µε καρύδια, κανέλα, γαρίφαλο, ζάχαρη. Κάθε µπαλάκι ζύµης που παίρνουµε στο χέρι, το ανοίγουµε και βάζουµε µία κουταλιά από τη γέµιση. Το κλείνουµε δίνοντάς του τριγωνικό σχήµα. Τα βάζουµε σε λαδωµένο ταψί. Οταν τελειώσουµε, µε δύο πιρούνια φτιάχνουµε σχέδια από πάνω, π.χ. µικρές τρυπούλες, και τα ψήνουµε σε µέτριο φούρνο µέχρι να ροδίσουν. Μετά, τα βουτάµε για λίγο στο σιρόπι.

Αναδημοσιευσα Από Βημα

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου